اورکلاک یا اورکلاکینگ (Overclicking) در لغت به معنای افزایش سرعت کلاک یکی از اجزای سخت‌افزار است. در دنیای کامپیوترهای شخصی، هدف اصلی از انجام فرآیند اورکلاکینگ، افزایش سرعت فعالیت CPU، کارت گرافیک و یا حافظه RAM به میزان فراتر از سرعت طراحی شده برای این سخت‌افزارها است. در نتیجه میزان محاسبات در حال انجام توسط پردازنده‌ها و کارت‌های گرافیک نیز در هر ثانیه افزایش پیدا می‌کند. این فرآیند می‌تواند عملکرد سیستم را به طور چشمگیری بهبود بخشد، اما با افزایش دما همراه است و نیاز به روش‌های خنک سازی پیشرفته دارد. بررسی روش‌های خنک سازی پیشرفته برای اورکلاکینگ موضوعی است که در این مقاله می‌خواهیم به آن بپردازیم.
خمیر سیلیکون
خمیر سیلیکون یکی از اولین و مهم‌ترین ابزارهای خنک‌سازی در هر سیستمی است که به بهبود انتقال حرارت بین پردازنده و هیت‌سینک کمک می‌کند. در این بخش، توضیح مختصری در خصوص بررسی انواع خمیر سیلیکون، نحوه استفاده از آن و تحلیل نکات مهمی در انتخاب خمیر سیلیکون مناسب ارائه می‌دهیم.
“برای آشنایی بیشتر با خمیر سیلیکون و کاربردهای آن، مقاله [خمیر سیلیکون چیست و چه کاربردی دارد؟] را از طریق این لینک مطالعه کنید.”
-
انواع خمیر سیلیکون:
خمیر سیلیکون در سه نوع مختلف تولید و به بازار عرضه می‌شود. اولین نوع آن خمیر سیلیکون بر پایه فلز است، دومین نوع خمیر سیلیکون بر پایه سرامیک و سومین نوع آن که بسیار معروف می‌باشد خمیر سیلیکون بر پایه سیلیکون است.
-
نحوه استفاده صحیح از خمیر سیلیکون:
استفاده صحیح از خمیر سیلیکون برای دستیابی به بهترین عملکرد حرارتی ضروری است و شامل رعایت گام به گام و دقیق مراحل زیر می‌باشد:
- تمیز کردن سطوح پردازنده و هیت‌سینک
- اعمال خمیر بر روی سطح پردازنده
- پخش کردن خمیر
- نصب هیت‌سینک
- نکات مهم در انتخاب خمیر سیلیکون مناسب:
معیارهای انتخاب خمیر سیلیکون بر اساس نوع کاربری و نیازهای خنک‌سازی در نظر گرفته می‌شود. در حالت کلی اگر به دنبال خرید خمیر حرارتی با کیفیت هستید، پیشنهاد می کنیم به میزان انتقال حرارت در هر مدل دقت داشته باشید. معمولا خمیرهای با کیفیت، دارای عددی بیشتر از 3 W/mK هستند. همچنین هنگام خرید خمیر سیلیکون باید دقت داشته باشید که خمیر خریداری شده را بتوان در چند مرحله استفاده کرد.
خنککنندههای کامپیوتر
خنککنندههای کامپیوتر در حفظ عملکرد و سلامت قطعات داخلی کیس کامپیوتر نقش حیاتی دارد. انتخاب یک خنک‌کننده مناسب، باعث می‌شود قطعات رایانه به خوبی کار کند و از افزایش دمای آن‌ها تا حد زیادی می‌کاهد. خنککنندههای کامپیوتر براساس نوع عملکرد به چهار دسته اصلی تقسیم می‌شوند: خنککنندههای پسیو، خنککنندههای بادی، خنککنندههای آبی و خنککنندههای نیتروژن مایع که در ادامه به توضیح هر یک از این دسته ها می‌پردازیم.
“اگر به دنبال خرید خنک‌کننده مناسب برای سیستم خود هستید، مقاله [نکات مهم در انتخاب و خرید خنک‌کننده کامپیوتر] را از طریق این لینک بخوانید.”
-
خنککنندههای پسیو (Passive Coolers)
خنککنندههای پسیو (Passive Coolers) از طراحی‌های ساده و بدون قطعات متحرک برای دفع حرارت استفاده می‌کنند. این خنککنندهها معمولاً از هیت‌سینک‌های بزرگ و پره‌های فلزی برای انتقال حرارت از پردازنده به هوای اطراف استفاده می‌کنند. خنککنندههای پسیو بی‌صدا و کم هزینه هستند، اما توانایی دفع حرارت محدودی دارند و برای کاربردهای اورکلاکینگ شدید مناسب نیستند.
-
خنککنندههای بادی (Air Coolers)
خنککنندههای بادی (Air Coolers) از یک یا چند فن برای افزایش جریان هوا و دفع حرارت از هیت‌سینک‌ها استفاده می‌کنند. این نوع خنککنندهها به دلیل طراحی ساده و کارایی مناسب، یکی از محبوب‌ترین انتخاب‌ها برای کاربران عادی و اورکلاکرها هستند. خنککنندههای هوایی معمولاً نصب آسانی دارند و نیاز به نگهداری خاصی ندارند. با این حال، ممکن است در مواجهه با بارهای حرارتی بسیار بالا محدودیت داشته باشند.
-
خنککنندههای مایع (Liquid Coolers)
خنککنندههای مایع (Liquid Coolers) از یک سیستم حلقه بسته شامل پمپ، رادیاتور و مایع خنک‌کننده برای دفع حرارت استفاده می‌کنند. این نوع خنککنندهها توانایی دفع حرارت بیشتری نسبت به خنککنندههای هوایی دارند و برای اورکلاکینگ شدید مناسب‌تر هستند. خنککنندههای مایع حرارت را به طور موثر از پردازنده به رادیاتور منتقل کنند. این نوع خنککنندهها نیاز به نصب دقیق و نگهداری دارند و معمولاً هزینه بیشتری دارند.
-
خنککنندههای نیتروژن مایع (Liquid Nitrogen Coolers)
خنککنندههای نیتروژن مایع (Liquid Nitrogen Coolers) از نیتروژن مایع برای کاهش دمای پردازنده به مقادیر بسیار پایین استفاده می‌کنند. این روش خنک‌سازی برای اورکلاکینگ‌های شدید و رکوردشکنی‌ها به کار می‌رود. نیتروژن مایع به سرعت بخار می‌شود و حرارت را به طور مؤثری از بین می‌برد. این روش نیاز به تجهیزات ویژه و دانش فنی بالا دارد و برای استفاده روزمره مناسب نیست. همچنین، استفاده از نیتروژن مایع می‌تواند خطرات ایمنی نیز به همراه داشته باشد و باید با احتیاط بسیار انجام شود.
نتیجه‌گیری
انتخاب روش خنک سازی پیشرفته برای اورکلاکینگ بستگی به نیازها، توانایی و اهداف کاربران دارد. هر یک از روش‌هایی که در این مقاله به آن اشاره کردیم، مزایا و معایب خاص خود را دارند و می‌توانند در شرایط مختلف به کار گرفته شوند. خمیر سیلیکون به عنوان یک ابزار اولیه و ضروری برای بهبود انتقال حرارت مورد استفاده قرار می‌گیرد. خنککنندههای پسیو بی‌صدا و کم هزینه هستند. ولی توانایی آن‌ها در دفع حرارت محدود است. خنککنندههای بادی به خاطر طراحی ساده و کارایی مناسبی که دارند، یکی از محبوب‌ترین انتخاب‌ها برای کاربران محسوب می‌شوند. خنککنندههای مایع توانایی دفع حرارت بیشتری دارند. خنککنندههای مایع برای اورکلاکینگ شدید مناسب‌تر هستند. خنککنندههای نیتروژن مایع نیز برای اورکلاکینگ‌های شدید و رکوردشکنی‌ها به کار می‌روند. ضمن اینکه استفاده از این نوع خنککنندهها نیاز به تجهیزات ویژه و دانش فنی بالا دارند.
در این مقاله سعی کردیم شرح مختصری از روش‌های خنک سازی پیشرفته برای اورکلاکینگ، با تکیه بر کارایی هریک از خنککنندهها، مزایا و معایب آن‌ها ارائه بدهیم و از این طریق به شما در اخذ بهترین تصمیم برای خنک‌سازی سیستم کامپیوتری خود و همچنین تقویت و بهبود عملکرد آن کمک کنیم.
4 دیدگاه